Doradcy Energetyczni z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie byli uczestnikami  III Kongresu Czystego Powietrza, który odbył się 26 lutego br. w Centrum Nauki Kopernik. Organizatorami wydarzenia byli: Województwo Mazowieckie, Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o., Urząd miasta stołecznego Warszawy oraz Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o.o., wydawca portalu Transport-Publiczny.pl. Wydarzenie na stałe zagościło już w kalendarzach osób zainteresowanych kwestią zanieczyszczeń powietrza i ponownie stało się miejscem wymiany opinii i doświadczeń w tym zakresie. W agendzie Kongresu pojawiły się wątki ogólnopolskie oraz takie, które w sposób szczególny dotyczą obszaru Mazowsza. Wydarzenie składało się z sesji plenarnej oraz 3 sesji równoległych dedykowanych kwestiom inwentaryzacji i informacji, programów wsparcia oraz mobilności i zieleni. WFOŚiGW wziął udział w charakterze wystawcy – stoisko eksperckie oraz prelegenta. Pracownik Zespołu Doradców Energetycznych przedstawił rządowy Program Czyste Powietrze. Tematyka spotkania dotyczyła m.in. działań na rzecz poprawy jakości powietrza, strategii walki ze smogiem oraz możliwości dofinansowania proekologicznych działań w ramach aktualnych  źródeł finansowych. Program Czyste Powietrze jest pierwszym w historii Polski tak szerokim programem rządowym poświęconym temu problemowi. Obejmuje on wsparcie finansowe dla termomodernizacji domów jednorodzinnych oraz wymianę starych źródeł ogrzewania. Program ma trwać do 2029 r. W planach jest wymiana ponad 100 tysięcy starych kotłów za ponad 100 mln zł. Obecnie trwają prace nad ulepszeniami programu, tak by zwiększyć jego dostępność dla mieszkańców i przyspieszyć wymianę źródeł ciepła. Pamiętamy o tym, że sama wymiana źródeł ciepła to jednak za mało, aby ogrzewanie mogło być efektywne, konieczna jest termomodernizacja. Z myślą o niej 1 stycznia 2019 r. wprowadzono ulgę termomodernizacyjną, która pozwala na odliczenie wydatków na termomodernizację od dochodu. Ponieważ walka ze smogiem powinna odbywać się jak najbliżej beneficjentów, kluczową rolę odgrywa ścisła współpraca między rządem a samorządami. Dotychczas WFOŚiGW w Warszawie zawarł Porozumienie z 104 Gminami,  ustalające zasady wspólnej realizacji programu priorytetowego Czyste Powietrze. Dbałość o czyste powietrze powinna obejmować też rozbudowę sieci ciepłowniczej tam, gdzie jest to uzasadnione, oraz rozwój zero i niskoemisyjnego transportu. Autobusy elektryczne lub gazowe w 2028 r. mają stanowić 30% całego taboru autobusowego w komunikacji miejskiej w polskich miastach w ramach Funduszu Niskoemisyjnego Transportu.  Miasta mają też możliwość tworzenia stref czystego transportu, do których wjazd samochodów spalinowych jest ograniczony. Należy też coraz bardziej zwiększać rolę transportu zbiorowego. Pozytywny wpływ na środowisko ma też preferencyjne traktowanie samochodów elektrycznych w strefach płatnego parkowania oraz na buspasach.

W Kongresie wzięło udział około 500 osób, z których większość (ok. 70%) stanowili przedstawiciele gmin województwa mazowieckiego. Wśród pozostałych uczestników byli przedstawiciele samorządów spoza województwa, przedstawiciele świata nauki, biznesu oraz organizacji pozarządowych.

Efektem wydarzenia jest zwiększenie świadomości przedstawicieli mazowieckich gmin na temat najnowszych uregulowań prawnych związanych z zanieczyszczeniem powietrza, dostarczenie im konkretnych informacji na temat programów pomocowych, a także przedstawienie dobrych praktyk z gmin Mazowsza i całej Polski. Uczestnicy mogli pozyskiwać wiedzę podczas wystąpień i debat, na stoiskach przygotowanych przez organizatorów wydarzenia oraz podczas specjalnej sesji warsztatowej.

Tekst i zdjęcia: Dorota Kargul-Plewa