FAQ
Wyjaśnienia w zakresie stosowania „Metodyki wyznaczania w ramach aglomeracji zakresu sieci kanalizacyjnej, która może być objęta finansowaniem z FS”.
W przypadku zadań modernizacyjnych do liczenia wskaźnika koncentracji nie powinny być uwzględniane zarówno długość budowanej sieci jak i liczba przełączanych osób (w podobny sposób powinny być traktowane również zadania polegające na rozdzieleniu kanalizacji ogólnospławnej, w przypadku, gdy budowane są nowe kanały sanitarne i jednocześnie nie ma nowych podłączeń). Wskaźnik koncentracji wyznaczany jest jedynie dla obszarów dotychczas nieskanalizowanych, na terenie, których planowana jest budowa nowej sieci kanalizacji sanitarnej.
W przypadku zadań modernizacyjnych do liczenia wskaźnika koncentracji nie powinny być uwzględniane zarówno długość budowanej sieci jak i liczba przełączanych osób (w podobny sposób powinny być traktowane również zadania polegające na rozdzieleniu kanalizacji ogólnospławnej, w przypadku, gdy budowane są nowe kanały sanitarne i jednocześnie nie ma nowych podłączeń). Wskaźnik koncentracji wyznaczany jest jedynie dla obszarów dotychczas nieskanalizowanych, na terenie, których planowana jest budowa nowej sieci kanalizacji sanitarnej.
W przypadku obiektów użyteczności publicznej, które obecnie korzystają ze zbiorczego systemu zaopatrzenia w wodę, jednakże nie posiadają urządzeń do oczyszczania ścieków możliwe jest wyliczenie liczby osób na podstawie obecnego zużycia wody w stosunku do średniego zużycia wody przez mieszkańca na danym terenie. W analizach powinny zostać uwzględnione tylko te obiekty użyteczności publicznej, dla których możliwe jest udokumentowanie ponoszenia określonych opłat za wodę.
Dla obiektów turystycznych do wskaźnika ilości osób należy włączyć liczbę zarejestrowanych miejsc noclegowych skorygowaną o wskaźnik długości sezonu turystycznego. Liczba turystów powinna być podana w ujęciu średniorocznym.
Osoby stale mieszkające na danym terenie jednakże nie zameldowane mogą być włączone pod warunkiem przeliczenia ilości zużywanej wody z danego obszaru do średniego zużycia wody przez mieszkańca na terenie miasta. Dane powinny być potwierdzone przez operatora na podstawie sprzedaży wody na danym terenie.
Ilość ścieków z zakładów przemysłowych może być ujęta do kalkulacji liczby nowo podłączonych osób na podstawie przeliczenia wielkości ładunku ścieków na RLM oraz pod względem potwierdzenia przez zakład zamiaru odprowadzania określonej ilości ścieków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego i wykazania, że skład ścieków pozwala na ich odprowadzanie do sieci miejskiej. Obliczenia powinny być oparte tylko na danych dotyczących obecnie wytwarzanych ścieków (ilości i jakości).
Jeżeli ze względów technicznych dla fragmentów sieci konieczne jest równoległe położenie dwóch przewodów, tj. przewodu grawitacyjnego ze spływem do przepompowni, a następnie tłoczenie ścieków w przeciwnym kierunku do oczyszczalni, do obliczania wskaźnika koncentracji może być uwzględniana długość tylko jednego przewodu. Zastosowanie systemu grawitacyjno-tłocznego, w tym dwóch równoległych przewodów (grawitacyjnego i tocznego w jednym wykopie) może być w niektórych przypadkach rozwiązaniem tańszym biorąc pod uwagę zarówno koszty inwestycyjne, jak i eksploatacyjne, niż budowa systemu kanalizacyjnego jednym przewodem ciśnieniowym. Wprowadzenie obowiązku sumowania długości obu przewodów doprowadzić mogłoby do stosowania droższych rozwiązań z uwagi jedynie na osiąganie lepszego wskaźnika koncentracji. Rozwiązanie powyższe może mieć zastosowanie po przedstawieniu przez wnioskodawcę analizy opcji potwierdzającej zasadność ekonomiczną grawitacyjno-tłocznego wariantu technologicznego.
Wyjaśnienia do przepisów § 3 ust 5 pkt 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji
Pojęcie „znacznego spadku” terenu może mieć zastosowanie wówczas, gdy spadek terenu jest przynajmniej jednoprocentowy oraz nietypowy dla danego obszaru geograficznego. Powinno się również brać pod uwagę średnicę kanału oraz prędkość samooczyszczania sieci kanalizacyjnej. W ramach kontroli rozporządzeń, wydawanych przez Wojewodów w sprawie wyznaczania obszaru i granic aglomeracji, przyjmuje się, że zastosowywanie przepisu § 3 ust 5 pkt 1 rozporządzenia może mieś miejsce, gdy deniwelacja wynosi 10 m na długości 1 km nowobudowanej sieci, przy jednoczesnym ekonomicznym uzasadnieniu przeprowadzenia danej inwestycji. Odstępstwa od stosowania wskaźnika koncentracji zaludnienia dotyczą tylko odcinków gdzie ten spadek występuje.
Zgodnie z definicją zamieszczoną w ustawie Prawo wodne (art. 52) strefę ochronną ujęcia wody, zwaną dalej „strefą ochronną”, stanowi obszar, na którym obowiązują zakazy, nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów i korzystania z wody. Strefę ochronna dzieli się na tereny ochrony bezpośredniej i pośredniej, a ustanawia ją, w drodze aktu miejscowego dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej. Przed wprowadzeniem ustawy Prawo wodne obszary te wyznaczane były decyzją administracyjną. Strefy ochronne dzieliły się wówczas na strefy ochrony bezpośredniej oraz pośredniej: wewnętrznej i zewnętrznej. Pomimo, iż ustawa Prawo Wodne zmieniła podział stref ochronnych, wszystkie strefy wyznaczone przed 2001r. nadal obowiązują. W związku z powyższym, strefy ochronne ujęć obejmują strefy ochrony bezpośredniej i pośredniej, w tym strefy ochrony pośredniej wewnętrznej i zewnętrznej.
Wyjaśnienie dotyczące procedury powoływania Pełnomocnika ds. Realizacji Projektu (MAO) w ramach projektów realizowanych w ramach projektów objętych finansowaniem z Funduszu Spójności.
Oficjalne zatwierdzenie kandydatury MAO następuje w chwili spełnienia łącznie dwóch warunków:
Warunek 1. Dostarczenie do MŚ wszystkich wymaganych dokumentów:
pisma przewodniego z prośbą o nominację;
kopii dokumentu powołującego MAO przez organ beneficjenta (zakres obowiązków MAO musi się zawierać w dokumencie lub stanowić jego załącznik);
życiorysu zawodowego kandydata na Pełnomocnika ds. Realizacji Projektu.
Warunek 2. Pozytywne przejście procesu weryfikacji w formie testu.
Certyfikat potwierdzający pełnienie funkcji MAO zostanie wystawiony z datą spełnienia przez Beneficjenta powyższych warunków.
Postanowienia przejściowe w odniesieniu do finansowania budowy przewodów wodociągowych lub kanalizacyjnych w ramach wydatków kwalifikowanych POIiŚ.
W przypadku wniosków o dofinansowanie złożonych w ramach konkursów ogłoszonych przed wejściem w życie aktualizacji Szczegółowego Opisu Priorytetów zastosowanie mają postanowienia zwarte w Wytycznych obowiązujących na dzień ogłoszenia konkursu. W takim przypadku przy obliczaniu wskaźnika koncentracji, należy wziąć pod uwagę pełną długość sieci (w tym uwzględniającą przyłącza), której budowa planowana jest w ramach realizacji projektu.
W przypadku dużych projektów przedłożonych do KE na podstawie art. 5 ust. 2 Rozporządzenia nr 1084/2006 obowiązują zasady dotyczące budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych zawarte w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ w wersji z dnia 26 czerwca 2007r.
W przypadku projektów będących wynikiem podziału projektów FS 2004 – 2006 (tzw. fazowanie), których część w wyniku podziału będzie realizowana w oparciu o zasady obowiązujące w ramach POIiŚ na lata 2007 -2013 beneficjenci mogą stosować jedno z następujących rozwiązań:
zasady dotyczące budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych zawarte w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ w wersji z dnia 26 czerwca 2007r., jednak w takim przypadku przy obliczaniu wskaźnika koncentracji należy wziąć pod uwagę pełną długość sieci (w tym uwzględniającą przyłącza), której budowa planowana jest w ramach realizacji projektu, lub
zasady przedstawione w zaktualizowanym Szczegółowym Opisie Priorytetów, w takim przypadku wskaźnik koncentracji należy obliczać zgodnie z zasadami przyjętymi w SzOP.
Jaki jest okres kwalifikowania wydatków dla projektów realizowanych w ramach POIiŚ? Czy takie same zasady w tym zakresie obowiązują w przypadku wszystkich osi priorytetowych i wszystkich działań?
Początek okresu kwalifikowania wydatków dla projektów realizowanych w ramach POIiŚ stanowi data 1 stycznia 2007 r. – z zastrzeżeniem szczególnych zasad dotyczących projektów podlegających regułom pomocy publicznej. Koniec okresu kwalifikowalności wydatków dla POIiŚ stanowi data 31 grudnia 2015 r.
Ostateczny okres kwalifikowania wydatków dla danego projektu zostanie określony w umowie o dofinansowanie zawieranej z beneficjentem, która określi zarówno początkową jak i końcową datę kwalifikowalności wydatków dla projektu. Końcowa data kwalifikowalności wydatku będzie mogła zostać zmieniona w uzasadnionym przypadku, na pisemny wniosek beneficjenta, za zgodą instytucji stanowiącej stronę umowy o dofinansowanie, w formie aneksu do umowy o dofinansowanie z beneficjentem, jednak nie będzie mogła wykraczać poza datę 31 grudnia 2015 r.
Jeżeli zarządzanie projektem jest zlecone na zewnątrz (umowa o dzieło), do jakiej kategorii należy zaliczyć te wydatki? Czy w takim przypadku wydatki te obejmuje limit wydatków związanych z zarządzaniem projektem?
Wydatki te należy zaliczyć do kategorii wydatków „zarządzanie projektem” do wysokości limitu określonego w Wytycznych (vide Podrozdział 6.2 Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ).
Jaki jest limit wydatków kwalifikowanych na zarządzanie projektem?
Łączna kwota wydatków kwalifikowalnych związanych z zarządzaniem projektem (x) (z wyłączeniem wydatków związanych z nadzorem nad robotami budowlanymi), tj. suma wydatków poniesionych w następujących kategoriach: wydatki związane z wdrażaniem projektu, koszty ogólne, wydatki osobowe oraz wydatki związane z zakupem i instalacją informatycznych systemów wspomagających zarządzanie i monitorowanie, musi spełniać jednocześnie dwie nierówności:
a) x ≤ 250 000 PLN+3% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu,
b) x ≤ 20% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu.
Czy w przypadku faktur za wykonane roboty, wydatek należy udokumentować również dowodami zapłaty?
Tak. Jedynie wydatek faktycznie poniesiony może być uznany za kwalifikowalny (vide Podrozdział 5.2 Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ; są dwa wyjątki). Wydatek faktycznie poniesiony powinien być poparty fakturą z oznaczeniem zapłaty lub dokumentami księgowymi o równoważnej wartości dowodowej wraz z potwierdzeniem płatności na rzecz wykonawcy w postaci wyciągu z rachunku bankowego (vide Podrozdział 5.4 Wytycznych…)
Co oznacza zakaz podwójnego finansowania?
Podwójne finansowanie oznacza niedozwolone zrefundowanie całkowite lub częściowe danego wydatku dwa razy ze środków publicznych – krajowych lub wspólnotowych.
Podwójnym finansowaniem jest np.:
zrefundowanie tego samego wydatku w ramach dwóch różnych projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności,
zrefundowanie poniesionego podatku VAT ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności, a następnie odzyskanie tego podatku ze środków budżetu państwa w oparciu o ustawę o VAT,
zakupienie środka trwałego z udziałem środków dotacji krajowej, a następnie zrefundowanie kosztów amortyzacji tego środka trwałego w ramach funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności.
Ponadto wydatek poniesiony na środek trwały, który był współfinansowany z publicznych środków krajowych lub wspólnotowych w okresie 7 lat poprzedzających datę dokonania zakupu danego środka przez beneficjenta stanowi wydatek niekwalifikowalny.
Podwójnym finansowaniem nie jest:
finansowanie wkładu własnego ze środków zarówno zwrotnych jak i bezzwrotnych pozyskanych ze źródeł zewnętrznych przez beneficjenta (z zastrzeżeniem sytuacji, w której beneficjent jako wkład własny wnosi do projektu wkład niepieniężny, który był wcześniej współfinansowany z publicznych środków krajowych lub wspólnotowych – taka sytuacja będzie uznana za podwójne finansowanie),
pozyskanie środków na prefinansowanie wkładu wspólnotowego w formie kredytu lub pożyczki, pod warunkiem, iż nie zostaną umorzone,
(vide Podrozdział 9 Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO IiŚ).
Jaki wpływ będzie miało wprowadzenia kapitału zewnętrznego do MPWiK Sp. z o.o., na możliwości pozyskania przez spółkę zewnętrznych źródeł finansowych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko?
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego:
„(…) Przede wszystkim należy zauważyć, że MPWiK Sp. z o.o., jako podmiot realizujący zadania z zakresu gminnej gospodarki wodno-kanalizacyjnej, będzie mogła ubiegać się o środki w ramach działania 1.1 POIiŚ. Takie założenie jest zgodne z dokumentem pt. “Szczegółowy opis priorytetów POIiŚ (…). Zgodnie z tym dokumentem potencjalnymi beneficjentami działania 1.1 POIiŚ mogą być:
- jednostki samorządu terytorialnego i ich związki;
- podmioty świadczące usługi wodno-ściekowe w ramach realizacji obowiązków własnych gmin.
Wobec tego, jeżeli MPWiK Sp. z o.o. po pozyskaniu inwestora strategicznego nie straci statusu podmiotu świadczącego usługi wodno-ściekowe w ramach realizacji obowiązków własnych gminy w dalszym ciągu będzie mogła realizować projekt objęty dofinansowaniem w ramach działania 1.1 POIiŚ. Przy tym, wskazanym byłoby ostateczne uregulowanie statusu potencjalnego beneficjenta, czyli MPWiK Sp. z o.o., związane z pozyskaniem inwestora strategicznego jeszcze przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu. Dokonanie takich zmian podmiotowych po złożeniu wniosku może negatywnie wpłynąć na tzw. trwałość projektu.
Zagadnienie trwałości projektu uregulowane jest w art. 57 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. U. L 210 z 31.07.2006), dalej jako “rozporządzenie 1083/2006. Przepis ten nakłada na państwa członkowskie obowiązek przeciwdziałania zasadniczym modyfikacjom projektów dofinansowanych z funduszy unijnych okresie pięciu lat od zakończenia ich realizacji. Przez zasadniczą modyfikację rozumie się w tym przypadku takie działania względem projektu, które:
mają wpływ na jego charakter lub warunki jego realizacji lub powodują uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny;
oraz wynikają ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej.
Mając na uwadze treść tego przepisu należy wyjaśnić, że w razie wyboru projektu przygotowanego przez MPWiK Sp. z o.o. do grupy projektów dofinansowanych ze środków unijnych w ramach realizacji POliŚ, następcze pozyskanie inwestora zewnętrznego związane np. z podwyższeniem kapitału zakładowego MPWiK Sp. z o.o. i objęciem jej udziałów przez wspomniany podmiot nie będzie stanowiło naruszenia art. 57 rozporządzenia 1083/2006, pod warunkiem, że te zmiany w okresie pięciu lat od zakończenia realizacji projektu:
nie doprowadzą do zmiany charakteru tego projektu lub warunków jego realizacji lub nie spowodują uzyskania nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny;
oraz nie będą wynikały ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej.
Oznacza to w szczególności, że w razie uzyskania przez MPWiK Sp. z o.o. dofinansowania realizacji projektu, w ww. okresie nie będzie można przenieść ani obciążyć prawa własności infrastruktury wybudowanej w ramach realizacji projektu w sposób, który skutkowałby niemożliwością wykorzystania nowopowstałej infrastruktury zgodnie z założeniami projektu. Ponadto nie będzie można przeprowadzić zmian dotyczących aktywów spółki lub jej kapitału zakładowego, których rezultatem byłyby modyfikacje porównywalne w skutkach ze zbyciem lub obciążeniem własności nowo wybudowanej infrastruktury. Np. MPWiK sp. z o.o. nie będzie mogła utworzyć nowej spółki i pokryć jej kapitału zakładowego wkładem rzeczowym w postaci prawa własności ww. infrastruktury, jeśli będzie się to wiązało ze zmianą charakteru tego projektu lub warunków jego realizacji lub spowoduje uzyskania nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny.
W kontekście wyżej wymienionych uwarunkowań wskazanym byłoby uniemożliwienie dokonania opisanych modyfikacji poprzez wprowadzenie odpowiednich postanowień do umowy spółki np. przy okazji zmiany związanej z podwyższeniem kapitału zakładowego i objęciem nowych udziałów w spółce przez inwestora strategicznego. Mogłyby one sprowadzać się np. do uzależnienia zbycia udziału w spółce, jego części, lub ułamkowej części udziału od zgody spółki lub w inny sposób ograniczać swobodę wspólników w tym zakresie zgodnie z art. 182 k.s.h.
Na zakończenie należy nadmienić, że spełnienie przesłanek naruszenia trwałości projektu skutkujących jego zasadniczą modyfikacją, o której mowa wart. 57 rozporządzenia 1083/2006 Instytucja Zarządzająca POIiŚ ocenia indywidualnie w zależności od okoliczności danego przypadku. (…)”
Unikanie konfliktu interesów przy zamówieniach dotyczących raportów oceny na środowisko.
Pismo Ministerstwa Środowiska w sprawie unikania konfliktu interesów przy zamówieniach dotyczących raportów oceny na środowisko
Kwalifikowanie wydatków w ramach POIiŚ.
Pytania dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ wraz z interpretacjami Instytucji Zarządzającej
Czy w ramach funduszy unijnych właściciele domów prywatnych mogą otrzymać wsparcie na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków?
Niestety nie przewiduje się wsparcia ze środków unijnych na tego typu inwestycje. Pomoc można jednak pozyskać ze środków krajowych. Dotowaniem takich przedsięwzięć mogą zajmować się Gminne oraz Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ich przychody pochodzą głównie z kar i opłat za korzystanie ze środowiska, dlatego mogą być bardzo zróżnicowane w zależności od regionu. W celu zasięgnięcia informacji o możliwościach otrzymania ewentualnego wsparcia w danej gminie bądź powiecie, należy kontaktować się z urzędem gminy lub starostwem powiatowym.
Pomoc, w postaci dopłat do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki na zadania związane z ochroną środowiska, oferują również Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Formy i zasady udzielanego wsparcia mogą się jednak różnić w poszczególnych województwach.
Chciałbym założyć w domu ekologiczne ogrzewanie, np. ekologiczny kocioł, pompę ciepła bądź kolektory słoneczne, czy dostanę na ten cel środki z Unii Europejskiej?
Niestety osoby prywatne nie mogą ubiegać się o dofinansowanie ze środków unijnych, na tego typu inwestycje. Wsparcie można jednak pozyskać ze środków krajowych. Dotowaniem tego typu przedsięwzięć mogą zajmować się Gminne oraz Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ich przychody pochodzą głównie z kar i opłat za korzystanie ze środowiska, dlatego mogą być bardzo zróżnicowane w zależności od regionu. W celu zasięgnięcia informacji o możliwościach otrzymania ewentualnego wsparcia w danej gminie bądź powiecie, należy kontaktować się z urzędem gminy oraz starostwem powiatowym.
Pomoc, w postaci dopłat do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki na zadania związane z ochroną środowiska, oferują również Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Formy i zasady udzielanego wsparcia mogą się jednak różnić w poszczególnych województwach.
Warto również zapoznać się z ofertą Banku Ochrony Środowiska S.A. (http://www.bosbank.pl/), który udziela różnego rodzaju kredytów na przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska, a także Banku Gospodarstwa Krajowego (http://www.bgk.com.pl/), w którym funkcjonuje Fundusz Termomodernizacji, wspierający działania termomodernizacyjne (zmniejszające zapotrzebowanie i zużycie energii cieplnej).
Czy przewiduje się dofinansowanie ze środków UE dla osób prywatnych na zadania związane z usuwaniem pokryć dachowych z eternitu?
Niestety osoby fizyczne nie są uprawnione do wnioskowania o dotacje ze środków UE na tego rodzaju działania. Wsparcia w tym zakresie ze środków krajowych mogą udzielać Gminne oraz Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ich przychody pochodzą głównie z kar i opłat za korzystanie ze środowiska, dlatego mogą być bardzo zróżnicowane w zależności od regionu. W celu zasięgnięcia informacji czy w danej gminie bądź powiecie są środki na realizację tego typu zadań, należy kontaktować się z urzędem gminy oraz starostwem powiatowym.
Pomoc, w postaci dopłat do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki na zadania związane z ochroną środowiska, oferują również Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Formy i zasady udzielanego wsparcia mogą się jednak różnić w poszczególnych województwach.
Kwalifikowalność wydatków na działania informacyjno – promocyjne realizowane przez beneficjentów POIiŚ w kontekście obowiązku umieszczania tablic informacyjnych.
Wyjaśnienie w piśmie: – Kwalifikowalnosc_wydatkow
W przypadku innych pytań prosimy o kontakt telefoniczny z Departamentem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Ministerstwa Środowiska, tel. (22) 57 92 823.
Warunkowa akceptacja projektów, dla których nie została zakończona procedura OOŚ.
Wyjaśnienie w piśmie
Decyzje administracyjne a kwestia ocen oddziaływania na środowisko
Wyjaśnienie w piśmie
Jakie są inne (poza POIiŚ) możliwości pozyskania środków unijnych na projekty wodno – kanalizacyjne (w oparciu o materiały POIiŚ)?
Priorytet I – Gospodarka wodno-ściekowa w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” jest jednym z narzędzi współfinansowania realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK). KPOŚK jest dokumentem rządowym mającym na celu wypełnienie zobowiązań przyjętych przez Polskę w Traktacie Akcesyjnym w zakresie wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG. Program ten stanowi plan działań inwestycyjnych w celu osiągnięcia pełnej zgodności z wymogami dyrektywy do końca 2015 r. W ramach priorytetu w zakresie gospodarki wodno-ściekowej wspierane będą głównie przedsięwzięcia zmierzające do zapewnienia skutecznych i efektywnych systemów zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM. Projekty te dotyczyć będą także wyeliminowania ze ścieków niektórych substancji niebezpiecznych bezpośrednio zagrażających życiu i zdrowiu ludzi, dotrzymywania bezpiecznych wskaźników emisyjnych w odniesieniu do pozostałych substancji zagrażających ekosystemom wodnym. W przypadku projektów, w których występuje tylko jeden beneficjent środków oraz projekt dotyczy kompleksowego rozwiązania problemów gospodarki wodno-ściekowej na danym obszarze, dopuszcza się włączenie do zakresu przedsięwzięcia zadań realizowanych w aglomeracjach o RLM od 2 tys. do 15 tys. W celu zapewnienia odpowiedniej demarkacji i komplementarności działań realizowanych w ramach polityki spójności oraz wspólnej polityki rolnej, z zakresu rzeczowego projektów ubiegających się o wsparcie z Funduszu Spójności zostały wyłączone działania inwestycyjne na obszarach kwalifikujących się do wsparcia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 tj. zaopatrzenie w wodę oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagrodowej dotyczące: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców. W przypadku realizacji kompleksowych projektów, istnieje możliwość włączenia w projekt zadań dotyczących zaopatrzenia w wodę oraz budowy kanalizacji deszczowej, pod warunkiem przyczyniania się do realizacji dyrektywy 91/271/EWG. W ramach priorytetu nie przewiduje się wspierania indywidualnych projektów dotyczących systemów zaopatrzenia w wodę (projekt nie kompleksowy) [1] lub budowy kanalizacji deszczowej. W przypadku gdy beneficjent będzie się starał o uzyskanie dofinansowania na budowę sieci wodociągowej, konieczne jest, aby jej zakres stanowił jedynie element uzupełniający dla całości projektu zorientowanego głównie na poprawie sytuacji ściekowej na danym terenie. Niedopuszczalna jest jednak sytuacja, w której beneficjent będzie się starał o uzyskanie dofinansowania tylko i wyłącznie na budowę sieci wodociągowej w ramach projektu, lub by stanowiła ona większość, czyli ponad 50% zakresu rzeczowego projektu.
W ramach priorytetu współfinansowane będą, zgodnie i na zasadach określonych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego Fundusz Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1164/94, również zarejestrowane przez Komisję Europejską projekty zgłoszone w ramach Funduszu Spójności w sektorze środowiska na podstawie Strategii wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006 [2], które z uwagi na wyczerpanie środków nie mogły otrzymać decyzji w okresie programowania 2004-2006.
Komplementarność z innymi działaniami i priorytetami
Indywidualne projekty dla aglomeracji od 2 do 15 tys. RLM będą realizowane w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych.
W oparciu o środki Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach działania osi 3 „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” będą realizowane projekty dotyczące gospodarki wodno-ściekowej w szczególności: zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagrodowej dotyczące: gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców.
Jakie są inne (poza POIiŚ) możliwości pozyskania środków unijnych na projekty z zakresu gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi (w oparciu o materiały POIiŚ)?
W zakresie gospodarki odpadami w ramach POIiŚ wspierane będą projekty dotyczące zapobiegania oraz ograniczania wytwarzania odpadów komunalnych, wdrażania technologii odzysku, w tym recyklingu oraz wdrażania technologii ostatecznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych i likwidacji zagrożeń wynikających ze składowania odpadów. Ponadto, w zakresie ochrony powierzchni ziemi wspierane będą projekty dotyczące rekultywacji terenów zdegradowanych na cele przyrodnicze, stabilizacji osuwisk oraz ochrony brzegów morskich.
Zgodnie z założeniami, priorytet ma przyczynić się do wdrożenia nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, w tym termicznego przekształcania odpadów oraz intensyfikacji odzysku, recyklingu odpadów oraz ich unieszkodliwiania w procesach innych niż składowanie, w także likwidacji zagrożeń wynikających ze składowania odpadów zgodnie z krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami. Tym samym przyczyni się do realizacji zobowiązań akcesyjnych w zakresie gospodarki odpadami.
Działania związane z rekultywacją dotyczyć będą przywrócenia naturalnego ukształtowania terenu i/lub osiągnięcia przez glebę lub ziemię zawartości substancji zgodnych z wymaganymi standardami. W ramach priorytetu mogą być realizowane wyłącznie projekty wielkoobszarowe na terenach niezurbanizowanych i jedynie w sytuacji, gdy obecny właściciel gruntu nie jest odpowiedzialny za powstanie zanieczyszczenia lub degradację środowiska. Podejmowane działania powinny zapewnić wzmocnienie pełnienia funkcji społecznych, m.in. udostępniania zrekultywowanych terenów w sposób nieograniczony i:
utrzymanie (lub poprawę) ekologicznych funkcji terenu lub,
utrzymanie (lub przywrócenie) bioróżnorodności lub tradycyjnego krajobrazu.
W ramach tych działań wsparcie będą mogły otrzymać działania związane z zabezpieczeniem osuwisk. W ramach kompleksowej rekultywacji przewiduje się również rozminowanie obszarów popoligonowych i usuwanie zanieczyszczeń gruntowych. Dodatkowo wspierane będą projekty dotyczące stabilizacji morskiej linii brzegowej, związane z ochroną i zabezpieczeniem brzegów morskich przed zanikiem plaż morskich.
W ramach priorytetu realizowane będą duże inwestycje według listy indykatywnej, takie jak: inwestycje z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi dotyczące instalacji i systemów obsługujących min. 150 tys. mieszkańców, inwestycje z zakresu rekultywacji terenów oraz ochrony brzegów morskich, a także polegające na zabezpieczeniu osuwisk o wartości co najmniej 20 mln PLN. W ramach priorytetu współfinansowane będą, zgodnie i na zasadach określonych w art. 5 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego Fundusz Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1164/94, również zarejestrowane przez Komisję Europejską, projekty zgłoszone w ramach Funduszu Spójności w sektorze środowiska na podstawie Strategii wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006, które z uwagi na wyczerpanie środków nie mogły otrzymać decyzji w okresie programowania 2004-2006.
Komplementarność z innymi działaniami i priorytetami
W ramach 16 regionalnych programów operacyjnych będą realizowane przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi obsługujące maksymalnie do 150 tys. mieszkańców. W oparciu o środki Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach działania osi 3 „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” będą realizowane projekty zlokalizowane w miejscowościach należących do gmin wiejskich albo gmin miejsko-wiejskich, z wyłączeniem miast powyżej 5 tys. mieszkańców oraz miasta do 5 tys. mieszkańców gmin miejskich. Projekty mogą obejmować jedną lub więcej miejscowości. Maksymalna wysokość wsparcia dla tych projektów w jednej gminie nie może przekroczyć 200 tys. PLN
Projekty o wartości poniżej 20 mln PLN dotyczące rekultywacji będą realizowane w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych.
[1] Podstawowym kryterium pozwalającym na potwierdzenie „kompleksowości projektu” jest zakres rzeczowy projektu pozwalający na dostosowanie danej aglomeracji do wymogów dyrektywy Rady 91/271/EWG w stopniu uzasadniającym ekonomiczną opłacalność.
[2] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia strategii wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006 (Dz. U. Nr 176, poz. 1827).
Analiza finansowa i ekonomiczna i najczęściej popełniane błędy w dokumentacji aplikacyjnej
Wyjaśnienia na http://www.ekoportal.pl/jetspeed/portal/portal/Fundusze_UE/POIiS/FAQ